Zespół opóźnionej fazy snu

Zespół opóźnionej fazy snu, DSPS, DSPD, DSWPD to zaburzenie snu polegające na zbyt późnym zasypianiu.

Zespół opóźnionej fazy snu polega na opóźnieniu głównego epizodu snu dobowego, tak że odbiega on od wymogów społecznych. Opóźnienie to trwa od 3 do 6 godzin. Tak więc człowiek objęty zaburzeniem zasypia pomiędzy godziną 2 a 6 nad ranem, śpiąc następnie aż do południa. Zachowując takie właśnie godziny spoczynku, pacjent czuje się dobrze.
Jeśli próbuje jednak dostosować się do spełniających normę społeczną godzin snu, objawia się to sennością i niedoborem snu, co utrudnia mu zwyczajne funkcjonowanie.
Funkcjonuje sprawnie późnym wieczorem i w nocy. Zarówno struktura snu, jak i jego długość nie przedstawiają żadnych odchyleń. Po prostu pacjent śpi w innych godzinach niż większa część społeczeństwa, w którym żyje.

Zaburzenie pojawia się już w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania. Za adolescencji nasila się. Pierwsze objawy pojawiają się, kiedy pacjent zaczyna uczęszczać do szkoły, później do pracy, a więc wtedy, gdy zmuszony jest wstawać rano. DSPS charakteryzuje się wieloletnim przebiegiem. Z wiekiem objawy łagodzą się, gdyż w naturalny sposób faza snu przesuwa się wcześniej.

Terapia omawianego zespołu polega na stopniowym przesuwaniu czasu snu w kierunku pożądanych godzin spoczynku nocnego. Najpierw pacjent musi zacząć przestrzegać rytmu dobowego. Nie wolno mu wieczorem przebywać przed komputerem ani też oglądać telewizji. Postępowanie takie pozwala wyeliminować zmiany nawykowe, które po 6–8 tygodniach zanikną, nie musi natomiast pomóc w zespole opóźnionej fazy snu.